موادمخدر مواد شیمیایی هستند که طریقه کار کردن بدن افراد را تغییر میدهند. احتمالاً شنیدهاید که موادمخدر مضر هستند اما این یعنی چه و چرا این مواد خوب نیستند؟
داروهای پزشکی، داروهای قانونی هستند
اگر تابحال مریض شده و مجبور شده باشید قرص بخورید، حتماً حداقل یک نوع دارو را میشناسید. داروهای پزشکی، داروهای قانونی هستند، این یعنی دکترها اجازه دارند آنها را برای بیمارانشان تجویز کنند، داروخانهها میتوانند آنها را بفروشند و مردم هم میتوانند آنها را خریداری کنند. اما قانونی یا ایمن نیست که هر کسی هر زمانی که دوست داشت این داروها را مصرف کنند یا آنها را از کسانی خریداری کنند که میدانند غیرقانونی میفروشند.
سیگار و الکل
سیگار و الکل دو نوع دیگر از مواد قانونی هستند (که الکل در کشور ما جزء مواد غیرقانونی است) اما سیگار کشیدن و مصرف بیش از اندازه نوشیدنیهای الکلی برای افراد بزرگسال سالم نبوده و برای کودکان ممنوع است.
داروهای غیرقانونی
وقتی کسی درمورد مشکل یا اعتیاد به داروها حرف میزند معمولاً منظورش استفاده ناسالم از داروهای قانونی یا مصرف مواد غیرقانونی مثل ماریجوانا، قرصهای اکستازی، کوکائین، حشیش، هروئین و از این قبیل میباشد.
چرا موادمخدر خطرناک هستند؟
موادمخدر برای هیچکس خوب نیست اما برای کودکان و نوجوانان که بدنشان هنوز در حال رشد میباشد، بدتر است. داروهای غیرقانونی یا موادمخدر میتوانند موجب آسیب رساندن به مغز، قلب و سایر اعضای حیاتی بدن شوند. مثلاً کوکائین میتواند موجب سکته و حمله قلبی شود.
کسانیکه از موادمخدر استفاده میکنند، کارایی کمتری در مدرسه، دانشگاه، محلکار، ورزش و سایر فعالیتها دارند. درست فکر کردن و گرفتن تصمیمات درست برای این افراد خیلی سخت است، ممکن است کارهای احمقانهای انجام دهند که به خودشان یا دیگران آسیب برساند.
چرا بعضیها از موادمخدر استفاده میکنند؟
گاهی اوقات بعضی نوجوانان برای اینکه در یک گروه خاص راه پیدا کنند، موادمخدر مصرف میکنند. گاهی اوقات هم فقط از روی کنجکاوی یا بیحوصلگی. آدمها ممکن است به دلایل مختلف به موادمخدر روی بیاورند اما بیشتر وقتها به خاطر این است که برای مدت کوتاهی هم که شده از واقعیت فرار کنند. موادمخدر به طور موقت باعث میشود کسی که احساس ناراحتی میکند، حالش بهتر شود یا مشکلاتش را فراموش کند. اما این فرار فقط تا زمانی طول میکشد که اثر مواد از بین برود.
البته موادمخدر مشکلات را حل نمیکنند. و مصرف آنها معمولاً باعث میشود مشکلات دیگری هم به مشکلات آن افراد اضافه شود. کسی که از موادمخدر استفاده میکند به آنها اعتیاد پیدا میکند. این یعنی بدن آن فرد آنقدر به آن مواد عادت میکند که برون آن دیگر عمل نمیکند.
وقتی فردی به موادمخدر معتاد شود، ترک کردن آن خیلی سخت میشود. ترک کردن آن ممکن است علائمی مثل استفراغ، عرق کردن و لرزش بدن را به دنبال داشته باشد. این احساسات تا زمانی ادامه مییابند که بدن آن فرد دیگر به نبود آن مواد عادت کند و وابستگی خود را از دست بدهد.
از کجا میتوان فهمید کسی موادمخدر مصرف میکند؟
اگر کسی از موادمخدر استفاده کند، شما میتوانید از روی تغییراتی که در ظاهر یا رفتار او ایجاد میشود متوجه شوید. اینجا به بعضی از نشانههای آن اشاره میکنیم اما خیلی مهم است که به خاطر داشته باشید که افسردگی یا مشکلات دیگر هم ممکن است باعث این نشانهها شده باشد. کسی که موادمخدر مصرف میکند، ممکن است:
• اشتباق خود به مدرسه را از دست بدهد.
• دوستان خود را تغییر دهد (و با بچههایی بگردد که موادمخدر مصرف میکنند)
• همیشه منفی، مضطرب و نگران به نظر برسد
• بیش از اندازه بخواهد که تنهایش بگذارند
• برای تمرکز کردن مشکل داشته باشد
• زیاد بخوابد (حتی در کلاس درس)
• زیاد دعوا کند
• چشمهایش قرمز شده و پف کند
• وزن او به طور غیرطبیعی بالا رفته یا پایین بیاید
• زیاد سرفه کند
• همیشه آبریزش بینی داشته باشد
برای کمک چه میتوان کرد؟
اگر تصور میکنید که کسی موادمخدر استفاده میکند، بهترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که به یک بزرگتر که به او اعتماد دارید موضوع را بگویید. این بزرگتر میتواند یکی از والدینتان، یکی از اقوام، معلم یا مشاور مدرسه باشد. آن فرد ممکن است برای ترک مصرف موادمخدر به کمک متخصص نیاز داشته باشد. یک بزرگتر میتواند به آن فرد کمک کند درمان لازم را برای ترک آن مواد دریافت کند. یک راه دیگری که بچهها میتوانند کمک کنند این است که سعی نکنند روزی خودشان از این داروها استفاده کنند.
کلماتی که باید بدانید
فهمیدن درمورد موادمخدر و اینکه چرا مضر هستند یک قدم خوب دیگری است که بچهها میتوانند بردارند. اینجا به چند مورد از کلماتی که ممکن است برایتان جدید باشد اشاره میکنیم.
اعتیاد: کسی اعتیاد دارد که به یک مادهمخدر وابسته میشود طوریکه بدنش همیشه آن ماده را میخواهد.
توهمزا: داروی توهمزا دارویی است که روحیات فرد را طوری تغییر میدهد که باعث میشود چیزهایی ببیند یا صداهایی بشنود که واقعی نیستند یا فکرهای عجیب و غریب کند.
بالا یا high: احساسی است که مصرفکنندگان موادمخدر دوست دارند بعد از مصرف این داروها به دست آورند. این حالت شکلهای مختلف دارد، از خیلی شاد تا احساسی که فرد فکر میکند نیروهای خاص دارد مثل قدرت پرواز کردن یا دیدن آینده.
مخدر: مخدر، حسهای بدن را از بین میبرد (و یاعث میشود فرد هوشیاری کمتری داشته و احساس بیخیالی کند) و درد را هم تسکین میدهد. مخدرها باعث میشوند فرد خوابیده، دچار تشنج شود، یا به کما رود. بعضی مخدرها --مثل کدئین-- اگر توسط پزشک برای تسکین درد تجویذ شوند، قانونی هستند. هروئین یک مخدر غیرقانونی است که عوارضجانبی خطرناکی دارد و بسیار اعتیادآور است.
محرک: محرکها مثل متامفتامین و کوکائینبه بدن و مغز سرعت میدهد. این داروها باعث میشود فرد احساس بالا و پرانرژی بودن پیدا کند. وقتی تاثیر محرکها از بین میرود، فرد احساس خستگی و بیماری خواهد کرد.
منبع: kidspersia.com